کد مطلب:38797 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » اهل بيت

با توجه به اين كه اهلبيت: معصوم و پاكاند و گناهي مرتكب نميشوند، و از طرفي، در آية 2 سوره فتح ميخوانيم: خدا از گناهان گذشته و آيندة تو در ميگذرد و نعمت خود را بر تو تمام ميكند و تو را به راه راست هدايت مينمايد. بفرماييد:

الف: مگر پيامبر6 به خدا ايمان نداشت؟

ب: منظور از بخشودن گناه گذشته و آينده چيست؟

ج: آيا سورة فتح فقط مربوط به فتح مكه است؟

الف: به اعتقاد شيعه كه مبتني بر دلايل قطعي و عقلي و نقلي است، پيامبران و اهلبيت: از مقام والاي عصمت از گناه و نيز از درجات بالاي ايمان برخوردار هستند و اساساً عصمت و ايمان قوي از شرايط اصلي برگزيدهشدنشان به مقام نبوت، رسالت و يا امامت و زعامت مردم است.(براي آگاهي بيشتر ر.ك: الميزان في تفسير القرآن، علامه طباطبايي;، ج 18، ص 275ـ294، ذيل آيه، دارالكتب الاسلامية.)

ب: براي پي بردن به جامعترين پاسخ و تفسير دقيق آيه، ابتدا بايد دانست كه رابطة صلح حديبيه كه آيات ابتدايي اين سوره دربارة آن نازل شده(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 22، ص 18، دارالكتب الاسلامية.)، با آمرزش گناه چيست؟

در مورد پيامبر گرامي اسلامتهمتها و نسبتهاي ناروا بسيار فراوان بود. او را جنگطلب، آتشافروز، بي اعتنا به سنتهاي راستين و... ميشمردند. صلح حديبيه به خوبي نشان داد كه آيين او بر خلاف آنچه دشمان ميپندارند، يك آيين پيشرو و الهي است و آيات قرآنش ضامن تربيت نفوس انسانها و بيانگر ظلم و ستم و جنگ و خونريزي است، بدين ترتيب فتح حديبيه، تمام گناهانيكه قبل از هجرت و پس از آن، يا تمام گناهاني كه قبل از اين ماجرا و حتي در آينده ممكن بود به او نسبت دهند، شست و از بين برد و چون خداوند اين پيروزي را نصيب پيامبر6 نمود، ميتوان آنها را به خداوند نسبت داد.

نتيجه اين كه اين گناهان، گناهان واقعي نبود، بلكه گناهاني بود پنداري و در افكار و باور مردم; چنان كه در آية 14 سورة شعرأ، داستان حضرت موسيغ را ميخوانيم كه عرضه داشت: وَ لَهُمْ عَلَيَّ ذَ نبٌ فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ ; فرعونيان بر من گناهي دارند كه ميترسم به جرم آن گناه، مرا بكشند در حالي كه گناه او چيزي جز ياري فردي مظلوم از بنياسرائيل و كوبيدن ستمگري از فرعونيان نبود. بديهي است اين نه تنها گناه نبود كه حمايت از مظلوم بود، ولي از ديدگاه فرعونيان گناه محسوب ميشد.

به تعبير ديگر، ذنب در لغت به معناي آثار شوم و تبعات كاري است و ظهور اسلام در آغاز، زندگي مشركان را به هم ريخت، ولي پيروزيهاي بعد سبب شد كه آن تبعات به دست فراموشي سپرده شده.(ر.ك: تفسير نمونه، ج 22، ص 19ـ23.)

شاهد ديگر اين تفسير حديثي است كه از امام رضا7 روايت شده كه مأمونـ لعنةاللّهعليه ـ هنگامي كه از اين آيه سؤال كرد، امام در پاسخ فرمود: در نزد من مشركين عرب هيچ كس گناهكارتر از رسول خدا6 نبود; زيرا آنها سيصد و شصت خدا داشتند، هنگامي كه پيامبر6 آنها را به توحيد دعوت كرد، بر آنان بسيار گران آمده، گفتند: آيا او همة خدايان ما را به يك خدا تبديل كرده؟! چيز عجيبي است....ما هرگز چنين چيزي را از پدران خود نشنيدهايم، اين جز دروغي بزرگ نيست! امّا هنگامي كه خداوند مكه را براي پيامبرش گشود، فرمود: اي محمد! ما فتح مبيني را براي تو فراهم كرديم تا گناهان گذشته و آيندة تو را كه نزد مشركان عرب، به خاطر دعوت به توحيد داشته و داري، ببخشد، و چنين شد، زيرا پس از فتح مكه عده مسلمان شدند و بعضي از مكه فرار كردند، آنهايي هم كه ماندند توان انكار توحيد را نداشتند و با دعوت مردم آن را ميپذيرفتند; پس با فتح مكه گناهاني كه رسول خدا6 نزد مشركين داشت، بخشوده شد; يعني ديگر نتوانستند دست از پا خطا كنند. مأمونـ لعنةاللّهعليه ـ عرضه داشت: خدا خيرت دهد يا اباالحسن!(ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، مترجم: سيد محمد باقر موسوي همداني، ج 218، ص 429، بنياد علمي و فكري علامه طباطبايي.)

ج: با نگاهي گذرا بر محتواي اين سوره، ميتوان هفت موضوع را در اين سوره جستجو كرد:

1. سوره با مسأله بشارت فتح آغاز ميشود و آيات انجام آن نيز به همين مسأله مربوط است و تأكيد بر تحقق خواب پيامبر6 دائر بر وارد شدن به مكه و انجام مناسك عمره است!

2. بخش ديگري از سوره، حوادث مربوط به صلح حديبيه و نزول سكينه و آرامش بر دلهاي مؤمنان و مسألة بيعت رضوان را بازگو ميكند;

3. در بخش ديگري از مقام پيامبر6 و هدف والاي او سخن ميگويد;

4. در قسمت ديگري از كارشكنيهاي منافقان و نمونههايي از عذرهاي واهيشان در مورد عدم شركت در ميدان جهاد پرده بر ميدارد;

5. در بخش ديگر، قسمتي از تقاضاهاي نابجاي منافقان را منعكس ميسازد;

6. سپس كساني را كه از شركت در ميدان جهاد معذورند معرفي ميكند;

7. و بالاخره در بخشي نيز از ويژگيهاي پيروان خط مكتبي پيامبر اسلامو صفات مخصوص آنها سخن ميگويد.(ر.ك: تفسيرنمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 22، ص 6 و 7، دارالكتب الاسلامية.)